Dorpskerk Abbenbroek

 

De Nederlands Hervormde Kerk (sinds kort Hersteld Hervormde Kerk) in Abbenbroek, ook wel dorpskerk genoemd, is een baksteenbouw met houten bekapping, bestaande uit een rechthoekig gesloten koor, een driebeukig schip en een westtoren.

De toren van de kerk werd in 1925 gerestaureerd. De luidklok is nog steeds de originele uit 1451 stammende klok. Wie goed naar de toren kijkt, ziet twee soorten bakstenen. Het is mogelijk dat tijdens de Hoekse aanval in 1489 ook de kerk te lijden heeft gehad van de brand. In de gevel van de kerk is een gevelsteen uit 1645 ingemetseld. Dit is het enige dat bewaard gebleven is van het rechthuis van Abbenbroek. Hier werd rechtgesproken en vergaderde het dorpsbestuur.

Historie behouden
In het koor met een hek uit 1500 is nog altijd de preekstoel uit 1613 te zien met een fraai beslagen bijbel, net als de herenbank met daarin het wapen van de heer van Abbenbroek. In de muren van het koor zijn ronde gaten aangebracht. Daarachter zitten klankschalen om te zorgen voor een goede akoestiek. In de vitrine bij de ingang is een dergelijke klankschaal te bekijken. Ook is bij een van de vorige verbouwingen een grafsteen in de zijmuur te voorschijn gekomen, die nog altijd te bekijken is.

Grafstenen achter glas
Tijdens de laatste renovatie van de kerk is de vloer in de voorkerk gelijk getrokken met de vloer van het koor. Ook de vloer van de zaaltjes is op deze hoogte gebracht, zodat de kerk ook voor mindervaliden toegankelijk is. Op twee plekken is via een glasplaat een blik te werpen op een oude, bijzondere, grafsteen. Bij de ingang is dat een grafsteen uit 1687. Ook is de grafsteen van Nicolaes van Abbenbroek te zien, die in 1607 overleed. De oudste grafsteen in de kerk is niet te zien. Bij de verbouwing bleek dat het beschikbare budget het niet toestond om ook die steen zichtbaar te maken, maar wie weet is dat in de toekomst wel mogelijk.

Kapittel
In de kerk, die aan de Heilige Egidius was gewijd, werd in 1483 door de burggraaf van Montfoort een kapittel gesticht, bestaande uit een deken en zeven kanunniken Twee kanunniken, Douwe Willemz (overleden in 1492) en Pieter Nicolaas van Overstegen (overleden in 1526) liggen begraven op het kerkhof naast de kerk. In 1491 werd het een collegiale kerk.

Bedevaart
In de periode tussen 1492 en 1574 was de kerk een bedevaartplaats. Deken Jan van Coudeberghe introduceerde de verering van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten, een verering die mensen uit het hele land naar Abbenbroek trok. Jaarlijks werd er een ommegang gehouden, waarbij het beeld door het dorp werd gedragen. De devotie van de Zeven Smarten werd zowel door de bisschop als door de paus goedgekeurd. Het eiland Voorne ging in 1574 mee in de reformatie en de pastoor maakte plaats voor de dominee.